Băn khoăn ở “phố ông đồ”

Ông đồ viết chữ ở hò Văn Miếu (Hà Nội) Giới hạn số lượng ông đồ mặc dầu quyết định đã được đưa ra cách đấy cả tuần nhưng bây giờ, tại vỉa hè Văn Miếu, các "ông đồ” lẻ tẻ vẫn dọn lều viết chữ. Từ sáng cho đến chiều, lực lượng an ninh trật tự của phường, quận phải nhiều lần "đuổi”. Nhưng "đuổi” xong, chỉ một lúc sau, các "đồ” lại khụng khiệng dọn đồ ra viết trở lại. Trong khi đó, tại khu vực Hồ Văn, các lều viết chữ đã được dựng lên. Khoảng 25 lều kích thước 2m x 2m được bố trí cạnh nhau, khung lều bằng sắt chắc chắn, có vải bạt che mưa, tuy nhiên vẫn chưa có ông đồ nào vào khu vực này để viết chữ. Từ sáng cho tới chiều, Hồ Văn vẫn là nơi vui chơi của các cháu nhỏ và gia đình. Lác đác một đôi ông đồ đến, ngồi quan sát lều rồi lại thở dài trở ra, đồ đạc, bút mực vẫn để nguyên trong túi. Ông Nguyễn Văn Đ - một ông đồ thuộc UNESCO Thư pháp Việt Nam đã được chọn lựa vào viết ở đây cho biết: "Không dẹp hẳn được những người viết ở hạ thì người dân sẽ không vào đây xin chữ nhiều. Cũng có phần hơi buồn” - ông Đ. Cho biết: "Dù thế nào trong mấy ngày tới cũng sẽ dọn hàng nhưng vững chắc là "chưa ăn thua”. Theo quyết định và sự lựa chọn của UNESCO Thư Pháp Việt Nam, sẽ chỉ có khoảng 50 - 60 ông đồ được vào viết ở khu vực Hồ Văn. Đây là những người viết có kinh nghiệm, chữ viết chất lượng, có uy tín, được tuyển lựa từ các câu lạc bộ thư pháp lâu năm trên địa bàn tỉnh thành Hà Nội và phụ cận. Nếu chỉ tính trung bình số lượng ông đồ viết ở lề đường Văn Miếu hằng năm, trừ đi 50 - 60 người này thì vững chắc sẽ dư ra một lượng khá nhiều ông đồ không biết "đi đâu về đâu”. Nhiều ông đồ trong số những người ngoài danh sách này sẽ lại bất chấp lệnh cấm, lại dọn hàng ra hò, lại viết, lại chạy khi lực lượng chức năng đến "đuổi” và dọn lại ngay sau đó, trở nên một bài ca buồn đáng lẽ không nên có. Tính nhàng nhàng mỗi năm, chỉ riêng một đợt từ giữa tháng Chạp đến Rằm tháng Giêng năm sau, một ông đồ ở phố Văn Miếu có thu nhập từ hàng chục, thậm chí tới hàng trăm triệu đồng từ việc viết chữ. Đây là số tiền không nhỏ và chỉ có một dịp duy nhất trong năm có thể kiếm được nên không thể nói dừng viết, không cho viết là làm được ngay. Người dân chẳng được giãi bày Tuy quyết định đưa "phố ông đồ” vào Hồ Văn đã được đưa ra từ cách đây gần nửa tháng, cũng đã được đăng khá nhiều trên các dụng cụ thông báo đại chúng nhưng khi được hỏi, nhiều người dân thuộc khu vực phố Văn Miếu và phố Quốc Tử Giám vẫn không hề biết tới thông báo này. Chỉ những người luôn vào Hồ Văn tập thể dục, nghỉ ngơi mới hay. Cổng vào Hồ Văn hiện thời vẫn chỉ có một cửa nhỏ được mở ra, bên cạnh đó là một thông tin trợ thời ngừng hoạt động đón tiếp người dân vào tập thể dục, ngơi nghỉ bắt đầu từ ngày 15-12 để nhường cho "phố ông đồ”. Chị Nguyễn Thị L. Ở Cát Linh (Hà Nội) ngày ngày vẫn đưa con nhỏ vào chơi trong Hồ Văn cho biết: Chỉ hay thông tin này từ khi những lều, rạp trong Hồ Văn được dựng lên "chiếm chỗ” chơi của con mình. Thế nhưng, lều đã dựng xong cả tuần mà vẫn chưa có ông đồ dọn hàng tới viết, chị và các gia đình khác vẫn đưa các cháu vào Hồ Văn như thông thường. Có lẽ, phải mấy hôm nữa, các cháu mới phải "nhường” cho "các cụ”. Cũng theo phản chiếu của nhiều người dân, việc chuyển di "phố ông đồ” vào Hồ Văn cũng có nhiều bất tiện bởi so với hạ Văn Miếu thì Hồ Văn khá nhỏ, các lều dựng sát nhau, chừa ra lối đi chưa đầy 2 mét vuông, 2 bên đều là lều viết nên sẽ có cảm giác rất chật. Nhất là dịp sắp Tết, người dân đi xin chữ nhiều, có ngày lên tới hàng ngàn người thì khu vực này sẽ đặc biệt chật chội. Mặt khác, việc đi xin chữ ở Văn Miếu không đơn giản chỉ là ở con chữ mà còn là một nhu cầu "thưởng xuân” trước Tết của nhiều người. Các gia đình thường đưa trẻ nhỏ tới phố, có thời kì hỏi chuyện các ông đồ, luận bàn về con chữ để dạy cho các cháu nhiều điều về nhân, lễ, nghĩa, trí, tín chứ không chỉ là để cầu may, cầu tài, cầu lộc. Với khuôn khổ chật hẹp của Hồ Văn, việc "đàm đạo” này vững chắc sẽ không thể thỏa mãn nhiều người. Quen với thềm Văn Miếu cứ Tết đến Xuân về lại chăng đầy câu đối đỏ, chữ nho, tranh chữ, năm nay không còn được thấy cảnh này, nhiều người có phần cảm thấy tiếc. Tuy nhiên, theo như ban tổ chức "phố ông đồ” thì đây là một việc cần thiết phải thực hành để tránh tình trạng cực, hét giá, viết sai,... Vẫn diễn ra hằng năm, đồng thời cũng tránh tình trạng làm mất mĩ quan tỉnh thành. Tiểu Ngọc