Lộ diện những khó khăn...

Cần coi xét kỹ lưỡng mối liên hệ giữa Quy hoạch địa phương với Quy hoạch phát triển ngành do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt để xác định quy hoạch này quy hoạch được ưu tiên trước, quy hoạch nào ưu tiên sau. CôngThương - nguyên nhân gặp khó Để đạt được những đích trong Quy hoạch đề ra đòi hỏi phát triển ngành than bền vững, hiệu quả theo hướng đồng bộ, phù hợp với sự phát triển chung của các địa phương và các ngành kinh tế khác. Phát huy tối đa nội lực (vốn, khả năng thiết kế, chế tạo thiết bị trong nước…) kết hợp mở rộng hợp tác quốc tế. Đẩy mạnh các hoạt động điều tra cơ bản, thăm dò, đánh giá tài nguyên và trữ lượng than nhằm chuẩn bị cơ sở tài nguyên tin cẩn cho sự phát triển ổn định, lâu dài của ngành; đa dạng hóa phương thức đầu tư và kinh dinh trong ngành than trên cơ sở doanh nghiệp do quốc gia chi phối đóng vai trò chủ đạo; thực hành kinh dinh than theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước để phục vụ đích bảo đảm an ninh năng lượng nhà nước. Phát triển ngành than gắn liền với bảo vệ, cải thiện môi trường thọ thái; đóng góp tích cực vào sự nghiệp phát triển kinh tế - tầng lớp và củng cố an ninh, quốc phòng trên địa bàn, đặc biệt là vùng than Quảng Ninh… thảo luận với phóng viên Báo Công Thương, chủ toạ Hội đồng thành viên Tập đoàn Công nghiệp Than & Khoáng sản Việt Nam (TKV) Lê Minh Chuẩn - cho biết, sau 2 năm triển khai thực hiện, có nhiều duyên cớ khiến việc thực hiện Quy hoạch khó khả thi. Trong đó có 5 nguyên nhân chính sau: Thứ nhất, thủ tục cấp giấy phép dò hỏi, vỡ hoang các dự án còn chậm. Ví như đến thời khắc hiện thời, TKV mới chỉ được cấp 5 trên tổng số 33 giấy phép thăm dò than của giai đoạn đến năm 2015. Thêm vào đó, cơ chế chính sách cho đầu tư dự án phát triển mỏ như: vốn đầu tư, thủ tục đấu thầu, tự thi công… cũng gặp nhiều khó khăn. Thứ hai, giữa Quy hoạch phát triển ngành đã được Thủ tướng chuẩn y với Quy hoạch phát triển kinh tế - từng lớp của địa phương còn chưa đồng bộ. Khuôn khổ vùng cấm và hạn chế vỡ hoang than trên địa bàn địa phương Diệt Kiến nảy sinh thêm khá nhiều so với quy hoạch phát triển ngành. Bên cạnh đó, quy hoạch khu dân cư hay khu vực bảo vệ phong cảnh thiên nhiên, phục vụ du lịch của tỉnh… cũng tăng lên nên hạn chế nhiều khu vực khai phá theo Quy hoạch 60. Thứ ba, về thị trường than trong những năm gần đây, đặc biệt từ năm 2012 đến nay, nhu cầu than luôn giảm và giá than cũng giảm nhiều. Trong khi đó, giá thành sinh sản 1 tấn than ngày càng tăng do phí tổn các yếu tố đầu vào tăng, ngành than ngày một phải khai hoang xuống sâu hơn, cung độ chuyển vận xa hơn. Chính do vậy, ngành Than buộc phải điều chỉnh giảm sản lượng để đảm bảo cân đối tài chính, công ăn việc làm cho cán bộ công nhân và người lao động. Từ sản lượng 44 triệu tấn năm 2011 đến nay chỉ sinh sản dưới 40 triệu tấn. Theo Quyết định 60/QĐ-TTg, đích sản lượng than thương phẩm sản xuất toàn ngành năm 2012 đạt 45-47 triệu tấn; năm 2015 đạt 55-58 triệu tấn; năm 2020 đạt 60-65 triệu tấn; năm 2025 đạt 66-70 triệu tấn; năm 2030 đạt trên 75 triệu tấn… Thứ tư, năng lực thi công các mỏ mới của các đơn vị trong ngành cũng còn hạn chế, do hầu hết việc mở các mỏ than giờ phải dùng giếng đứng trong khi việc thi công giếng đứng là phức tạp đối với ngành Than Việt Nam hiện giờ. Thứ năm, các loại thuế và phí chiếm tỷ lệ lớn trong giá thành sản xuất than. Đến thời khắc 2014, các loại thuế, phí chiếm trên 23% giá thành than trong nước và khoảng 30% giá thành than xuất khẩu. Chính thành thử, ngành than không còn điều kiện để tích lũy tái đầu tư phát triển các dự án nâng cao năng lực sinh sản than, nâng cao được sản lượng đáp ứng theo yêu cầu Quy hoạch 60. Đề xuất tháo gỡ Để tháo gỡ những khó khăn trên, theo chủ toạ Hội đồng thành viên Lê Minh Chuẩn, bên cạnh sự nỗ lực, thế của ngành Than, Chính phủ cần có những giải pháp, chỉ đạo các Bộ, Ban ngành, địa phương để tháo gỡ những khó khăn trên. TKV cũng đã mỏng Chính phủ và đề xuất một số kiến ở đây nghị: Một là, để thực hiện phát triển ngành Than đúng Quy hoạch, yêu cầu Chính phủ thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia thực hành quy hoạch theo Quyết định 60/QĐ- TTg để có sự phối phối hợp giữa các Bộ, ngành, địa phương, hỗ trợ cho TKV thực hiện Quy hoạch. Hai là, cần xem xét kỹ lưỡng mối can hệ giữa Quy hoạch địa phương với Quy hoạch phát triển ngành do Thủ tướng Chính phủ duyệt y để xác định quy hoạch nào là quy hoạch được ưu tiên trước, quy hoạch nào ưu tiên sau. Việc xem xét này phải đảm bảo sự hài hòa và hợp nhất giữa Quy hoạch của phát triển ngành với quy hoạch phát triển của địa phương và phải có tính ổn định, lâu dài. Mục tiêu an ninh năng lượng quốc gia phải được coi là quy hoạch ưu tiên và các cấp, các ngành, địa phương phải có bổn phận tạo điều kiện và kết hợp thực hiện. Ba là, vấn đề điều tiết thị trường giữa các hộ tiêu thụ (các nhà máy nhiệt điện, xi măng…) với TKV rất cần sự chỉ đạo giáp của Chính phủ. Nên chăng cần có sự cam kết chém đẹp giữa những hộ dùng than lớn như hộ điện, phân bón, đạm, xi măng với nhà sản xuất than là TKV. TKV có năng lực, kinh nghiệm trong lĩnh vực này sẽ chịu trách nhiệm tổ chức các dự án sản xuất than để bảo đảm ăn nhập giữa cung và cầu. Bốn là, về nguồn vốn. Quốc gia nên nghiên cứu cơ chế chính sách để ngành Than có vốn tái đầu tư phát triển các dự án sinh sản, kể cả cơ chế, chính sách về thuế, phí. Thêm vào đó, có thể hợp vốn của các hộ dùng nhiều than, như EVN, PVN… cùng TKV thu xếp vốn phát triển các mỏ với sự cam kết dài hạn về dùng than lâu dài, để ngành than vừa có thể sinh sản trong nước, vừa làm tốt công tác nhập khẩu than. Năm là, công tác tuyên truyền đến công chúng và các thành phần kinh tế khác cũng cần chú ý thực hành tốt để tạo sự đồng thuận trong việc thực hiện Quy hoạch, đảm bảo an ninh năng lượng nhà nước. P.V Cần xem xét kỹ lưỡng mối can hệ giữa Quy hoạch địa phương với Quy hoạch phát triển ngành do Thủ tướng Chính phủ chuẩn y để xác định quy hoạch nà quy hoạch được ưu tiên trước, quy hoạch nào ưu tiên sau. PHẢN HỒI